Doğada uzun süre kalabilen bazı atıklar, ekolojik dengenin bozulmasına neden olur. Bu atıkların geri dönüştürülmesi, hem ekonomiye katkı sağlar hem de doğal kaynakların korunmasına yardımcı olur. Peki Doğada yok olma süresi en uzun olan atık madde hangisi? işte sorularınızın cevaplarını haberimizde açıkladık...
Doğada yok olma süresi en uzun olan atık madde hangisi?
Doğal ortamda kaybolması için belli bir zaman gereken atıklar, hayatımızın her aşamasında karşımıza çıkar. Atıkların doğada ne kadar sürede bozunduğu, respirometre testleri ile hem gözlemlenir hem de tahmin edilir. Fakat bu süreç, atığın türüne ve çevre şartlarına bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Atıkların türüne göre doğada yok olmaları değişik zamanlar alır. Bu zaman, atığın organik mi inorganik mi olduğuna göre 5 günden 5000 yıla kadar uzayabilir. Mesela; bir elma çekirdeği veya kabuğu, doğal ortamda sadece 5 günde bozunur. Bu doğal atık, oksijenli veya oksijensiz bakteriler tarafından rahatça sindirilir. Fakat bu süreç, pil ve akü gibi enerji sağlayan atıklar için geçerli değildir.
Atık pilin doğada bozunma süresi, respirometre testleri ile 300 yıldan uzun olarak belirlenmiştir. Pildeki ağır metaller, zaman içinde sızarak denizlere kadar gider. Kimyasal birikimin toprak ve denizlerimize verdiği hasarı önlemek için atık pilleri doğaya atmak yerine, toplama kutularına bırakmak lazım.
Bazı atıkların doğada kaybolma sürelerini sizler için sıraladık;
- Sebzeler: 5 gün ile 1 ay arasında
- Kâğıt: 2-5 ayda
- Pamuklu giysiler: 6 ayda
- Yün çoraplar: 1-5 yılda
- Karton süt kutuları: 5 yılda
- Deri ayakkabılar: 25-40 yılda
- Naylon kumaşlar: 30-40 yılda
- Teneke kutular: 50-100 yılda
- Plastik atıklar: 1000 yılda
- Cam şişeler: 4000 yılda
Plastik atıklar, doğada yok olması en uzun süren atık maddelerdir. Doğada kaybolmaları için yaklaşık 500 yıl geçmesi gerekir. Bu süre, diğer atık maddelerle karşılaştırıldığında çok fazladır. Cam atıklar için 4000 yıl, metal atıklar için 100 yıl, kağıt atıklar için 2-6 ay ve organik atıklar için 5 gün - 1 ay yeterlidir. Bu yüzden, atıklarımızı geri dönüştürerek doğayı koruyabiliriz.
Plastik atıklar, doğada en uzun kalan atık maddelerdir. Doğada kaybolmaları çok zaman alır ve bu süre zarfında denizleri, ormanları, toprağı ve havayı kirletirler. Plastik atıklar, deniz hayvanlarının yaşamını, bitkilerin gelişimini, yer altı sularının temizliğini, havanın kalitesini ve iklimin dengesini olumsuz etkilerler.
Plastik atıklar, insanların sağlığına da zarar verirler. Plastiklerdeki bazı maddeler, kanser, kalp hastalıkları, hormon bozuklukları gibi ciddi hastalıklara sebep olabilirler. Bu yüzden plastik atıkların geri dönüştürülmesi çok önemlidir. Geri dönüştürme, doğal kaynakları ve enerjiyi korur, atık miktarını azaltır, ekolojik dengeyi sağlar ve ülke ekonomisine fayda sağlar.
Plastik atıkların geri dönüştürülmesi için, plastik şişeler, kaplar, poşetler, bardaklar, tabaklar, çatal, bıçak, kaşık, pipet, oyuncak, ambalaj malzemesi, film ve kaplama malzemeleri gibi plastik eşyaları ayrı bir çöp kutusuna koymak gerekir. Bu sayede, plastik atıklar yeniden kullanılarak yeni ürünlere dönüşebilir. Plastik atıkların geri dönüştürülmesi, hem doğaya hem de insana saygılı bir davranıştır.
Plastik atıklar ne kadar sürede yok olur?
Plastik, hayatımızın birçok yerinde kullanılan çok yönlü bir malzemedir. Bu yüzden plastikten vazgeçmek kolay değildir. Bir alışveriş poşetinin bile doğal olarak kaybolması için en az 1000 yıl gereklidir. Plastiklerin yapısında bulunan petrol, bakteriler için lezzetli değildir.
Plastiklerin cinsi ve büyüklüğüne göre doğada 50 yıldan 1 milyon yıla kadar değişen bir sürede yok olurlar. Bakterilerin yiyemediği petrol bazlı plastikler, güneş ısısı ve radyasyon sayesinde parçalanır. Bu şekilde oluşan bileşikler bakteriler için yenilebilir hâle gelir.
Plastikler, güneş ışığı almayan çöp yığınlarında milyonlarca yıl bozulmadan kalabilirler. Bu dirençli atıkları daha yararlı bir şekilde kullanabilmek için plastik geri dönüşümü yapmak gerekir. Siz de doğaya zarar vermemek için plastik atıklarınızı geri dönüşüme vererek katkıda bulunabilirsiniz.
Atıkların doğada yok olma süreleri önemli midir?
Doğada bakterilerin parçalayabildiği atıklar, çabucak kaybolur. Fakat plastik, cam ve metal gibi inorganik maddeler, doğada yok olmak için binlerce yıl bekler. Bu sürede hem karbondioksit hem de toksik gazlar salarak doğaya çok zarar verir.
Doğada uzun süre kalan atıklar; toprak, su ve havada istenmeyen değişimlere neden olur. Bu değişimler, yaşamı tehlikeye sokar. Bu yüzden hem doğayı hem de kendimizi korumak adına çöplerin doğada ne kadar kaldığını bilmemiz lazım. Böylece atık yaparken daha özenli davranacağımız gibi onları ayırarak geri dönüşüme katkı sağlayacağız.
Hangi atıkların doğaya karışmasının zararı yoktur?
İnsan yapımı ve kimyasal ürünlerin doğada çözünmesinin çok zordur. Fakat sebze ve meyve gibi yiyecek atıklarının doğada kısa sürede bozulduğunu ve doğaya yararlıdır.. Yiyecekler, doğada bakterilerin besini olurken toprağa da faydalı maddeler bırakıyor. Sebze, meyve, tahıl, hayvan gübresi ve daha birçok şey, bozunurken toprağın mineral ve vitamin içeriğini yükseltiyor.
Yiyecek atıkları, doğal bir şekilde toprağın verimliliğini artırıyor ve sürdürülebilir tarım için önemli bir rol oynuyor. Bahçesi olan birçok kişi, yiyecek atıklarını uygun koşullarda toplayarak kompost elde ediyor. Hayvan ve bitki atıklarının çürüyerek oluşturduğu bu doğal gübre, kimyasal gübrelerden daha sağlıklı bir tarım için çok faydalı. Siz de yiyecek atıklarınızı soğuk, sıcak veya solucanlı kompost yöntemleri ile değerlendirerek doğaya geri verebilirsiniz.
