Gündemi meşgul eden konulardan birisi de HDP neden eşbaşkan kullanıyor? Eş başkan sistemi nedir? Gibi sorular oldu. Detaylar haberimizde...
Eş başkan nedir?
Eş başkan, bir kurumun veya bir topluluğun yönetimini eşit haklara sahip iki kişinin ortaklaşa yaptığı bir liderlik şeklidir. Bu şekilde, bir kurulun, toplantının ya da kurultayın başkanlığı iki kişi arasında paylaşılır. Her ikisi de aynı yetkilere sahiptir ve karar verme süreçlerine birlikte katılırlar. Bu liderlik şekli iş yerlerinde, sivil toplum kuruluşlarında veya politik partilerde kullanılabilir. Bazı demokratik özyönetim biçimlerinde ve bazı kadın hareketlerinde eş başkanlık şekli yaygındır. Bu şekil, karar verme süreçlerinde farklılığı destekler ve daha katılımcı bir liderlik vizyonunu güçlendirir.
HDP neden eşbaşkan kullanıyor?
Eşbaşkanlık sistemi, HDP’nin demokratik bir toplum için savunduğu bir yönetim biçimidir. Bu sistem, kadınlar, farklı halklar, inançlar, ekoloji ve emek gibi toplumsal kesimlerin eşit şekilde temsil edilmesini amaçlar. HDP, bu sistemi 2006’dan beri yerel yönetimlerde hayata geçirmiş, 2013’te de siyasi partiler yasasını değiştirerek yasallaştırmıştır. HDP, eşbaşkanlık sistemini Türkiye geneline yaymak istiyor. HDP, bu sistemi kullanan tek parti olduğunu iddia etmektedir.
Eş başkan sistemi nedir?
Eş başkanlık sistemi, bir yönetim şeklidir ki, bir kurum veya örgütü iki veya daha fazla kişi ortaklaşa yönetir. Eş başkanlar, aynı haklara ve görevlere sahiptir ve birlikte karar verirler. Eş başkanlık sistemi, bazı siyasi partiler ve hareketler tarafından kullanılmaktadır ki, bunlar toplumsal cinsiyet eşitliği, demokratik katılım ve çoğulculuk gibi değerlere inanırlar.
Türkiye’de HDP, 15 yıldır eş başkanlık sistemini hayata geçiren bir siyasi partidir. Eş başkanlık sisteminin yararları, yönetimde çeşitli seslerin ve görüşlerin yer alması, yönetim gücünün paylaşılması, kadınların siyasete daha çok dahil olması gibi şeylerdir.
Zararları ise, yönetimde işbirliği ve düzen sağlamakta zorluk, eş başkanlar arasında anlaşmazlık ve yarışma ihtimali, eş başkanlık sisteminin hukuki ve anayasal olarak kabul edilmemesi gibi problemlerdir.
Eş başkanlık sistemi hangi ülkelerde var?
Eş başkanlık sistemi, dünyada çok yaygın olmayan bir sistemdir. Ancak bazı ülkelerde ve siyasi partilerde bu sistem kullanılmaktadır.
- İsviçre, yedi kişilik bir konseyin eşit olarak yönettiği bir ülkedir. Konseyin her üyesi, bir yıl boyunca sırayla devlet başkanı olur.
- Bosna-Hersek, üç farklı etnik gruba mensup üyelerin oluşturduğu bir konseyin eşit olarak yönettiği bir ülkedir. Konseyin üyeleri, sekiz ayda bir başkanlık görevini değiştirirler.
- Podemos, İspanya’da sol görüşlü bir partidir. Podemos, 2019 yılında bir erkek ve bir kadın olmak üzere iki eş başkan seçmiştir. Eş başkanların isimleri, Pablo Iglesias ve Irene Montero’dur.
- Yeşiller Partisi, Almanya’da çevre konusunda hassas bir partidir. Yeşiller Partisi, 1980 yılından beri bir erkek ve bir kadın olmak üzere iki eş başkan tarafından yönetilmektedir. Eş başkanların isimleri, Annalena Baerbock ve Robert Habeck’tir.
