Coca-Cola kimin gerçek sahibi kim? Coca-Cola'nın Tarihçesi, Coca-Cola Şirketinin Gelişmesi, Coca Cola'nın Formülü Nedir? merak edilen sorular ve cevapları haberin devamında...
Coca-Cola kimin gerçek sahibi kim?
Coca-Cola, karamel renkli ve tatlı bir alkolsüz içecek markasıdır. Coca-Cola, 2005-2016 yılları arasında Interbrand araştırma şirketinin listesinde dünyanın en değerli markası seçilmiştir.[1] Coca-Cola ve diğer alkolsüz içecek markalarının sahibi olan The Coca-Cola Company, ABD’nin Georgia eyaletinin Atlanta kentinde bulunan çok uluslu bir şirkettir. Markanın ismi, kafein kaynağı olan kola cevizi ve koka bitkisinin yapraklarından gelmektedir. Coca-Cola’nın içindekiler listesi yayınlanmış olsa da, Coca-Cola’nın formülü ticari bir sır olarak saklanmaktadır. 1886 yılında kurulan şirketin hisseleri New York Borsası’nda KO sembolü ile işlem görmektedir. Şirket, 200’den fazla ülkede lisanslı Coca-Cola ürünleri, şişe su, tatlandırıcılar ve meyve suları üretmektedir. The Coca-Cola Company aynı zamanda büyük restoran ve yiyecek servisi dağıtıcılarına meyve suyu konsantreleri satmaktadır.
Coca-Cola'nın Tarihçesi
Coca-Cola’nın yaratıcısı John S. Pemberton, 1886 yılında ilk formülünü geliştiren bir kimyager ve eczacıydı. Pemberton, Amerikan İç Savaşı’nda albay olarak görev yapmış ve yaralandıktan sonra morfin bağımlısı olmuştu. Afyonun zararlı etkilerinden kurtulmak için kokainli şarap yapmaya karar verdi. Kendi özel reçetesiyle Pemberton French Wine Coca adlı bir içecek üretti. Bu içecek kola özütü, şarap ve koka yaprağından oluşuyordu ve 1885 yılında piyasaya çıktı. Ancak Atlanta’da alkol ve kokain kullanımına getirilen yasaklar nedeniyle bu işten vazgeçmek zorunda kaldı. John, 8 Mayıs 1886 yılında Atlanta’da bir çaydanlıkta alkolsüz bir şurup hazırladı. Bu şurubu karbonatlı suyla karıştırarak arkadaşlarına sundu. Bu yeni içecek çok beğenildi ve Pemberton eczanesinin bahçesinde bardağı 5 cent’ten satmaya başladı. Pemberton’un ortağı Frank Robinson bu içeceğe Coca Cola ismini verdi ve Coca-Cola’nın bugünkü logosunu tasarladı.
29 Mayıs 1886 tarihinde ilk Coca-Cola reklamı The Atlanta Journal’da yer aldı. Reklamda “Nefis ve Serinletici” sloganı kullanıldı. 1888 tarihinde Coca-Cola’nın 3 farklı versiyonu satılıyordu ve Pemberton ile 4 iş insanı arasında resmi olmayan bir ortaklık vardı: J. C. Mayfield, A.O. Murphey, C.O. Mullahy ve E.H. Bloodworth.
Coca-Cola’nın sahipliği ve yönetimi konusunda çok sayıda anlaşmazlık ve çekişme yaşandı. 24 Mart 1888 tarihinde Coca-Cola şirketinin resmi hissedarları John’un oğlu Charley Pemberton, Woolfolk Walker, kız kardeşi Margaret Dozier ve Fulton County mahkemesinin kararıyla Asa Griggs Candler oldu. Ancak Candler ile Walker arasında Charley Pemberton ile anlaşmazlık çıktı. Bu anlaşmazlığın nedeni John Pemberton’un tek hakların uygulanmasına ilişkin belgeyi imzaladığını unutmasıydı. Charley Pemberton, babasının sahip olduğu paydan dolayı Coca-Cola’nın en büyük hissedarıydı. Rekabet daha çok Charley Pemberton ile Asa Candler’in oğlu Charles Candler arasında yoğunlaştı. 16 Ağustos 1888 tarihinde Pemperton hayatını kaybetti ve Asa Griggs Candler 1891 yılında Charley Pemberton’ın hissesinin üçte birini, Walker’ın hissesinin yüzde 50’sini, Coca Cola’nın haklarını ve reçetesini 2300 dolar karşılığında aldı. 1892 yılında The Coca-Cola Company adlı anonim şirket 100.000 dolar sermaye ile kuruldu. Bu, Coca-Cola tarihinin önemli bir dönüm noktasıydı ve Coca-Colanın büyük ölçekli üretimi başladı. Asa Candler’e engel olmaya çalışan Charley Pemberton 23 Haziran 1894 yılında 40 yaşında afyon bağımlılığı nedeniyle Atlanta Grady Hastanesinde vefat etti.
Coca-Cola Şirketinin Gelişmesi
Coca-Cola, 1892’de Asa Candler tarafından kurulan ve ABD’de kupon dağıtarak popüler olan bir içecek şirketidir. Coca-Cola, kokain içeren eski formülünü 1905’te değiştirmiş, 1919’da Candler ailesi tarafından satılmış ve 1923’te Robert Woodruff’un yönetimine geçmiştir. Coca-Cola, şişe tasarımını, diyet kola üretimini, olimpiyat sponsorluğunu ve karamel rengi için formül değişikliğini yapmıştır. Coca-Cola, II. Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası bir simge haline gelmiş, Soğuk Savaş sonrası eski Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa’da da pazar payı kazanmıştır.Coca-Cola’nın şu anki CEO’su James Quincey’dir. Coca-Cola ve Pepsi, California yasalarına uyum sağlamak için kanserojen madde içeren karamel rengini azaltmıştır. Coca Cola ve Pepsi, ABD’de kansere yol açtığı iddia edilen bir kimyasal maddeyi içeceklerinden çıkarıyor. Bu karar, gıda güvenliği gruplarının baskısı sonucu alındı. Şirketler, ürünlerinin güvenli olduğunu ve tadında bir değişiklik olmayacağını söylüyor. Bu kimyasal madde, farelerde kanser riskini artırdığı belirlenmişti, ancak insanlar için tehlikeli olup olmadığı bilinmiyor. Coca Cola ve Pepsi, ABD’deki gazlı içecek pazarının büyük bir bölümünü elinde tutuyor.
Coca Cola'nın Formülü Nedir?
Coca Cola’nın gizli formülü, yaratıcısı Pemperton tarafından her zaman saklı tutulmuş bir sırdır. 1887’de Candler, bu sırrı eline geçirerek güvenli bir yere saklamıştır. 1916’da emekliye ayrıldığında, formülü oğluna emanet etmiştir. 1919’da Coca Cola’nın gizli formülü, banka kredisi için teminat olarak New York’a gönderilmiştir. Formülün yazılı olduğu belge, borç ödenene kadar 1925’e kadar Guaranty Bankası’nda kilitli bir kasada kalmıştır. 1925’te formül, doğduğu yere Atlanta’ya geri dönmüştür. O zamandan beri formül, Atlanta’nın merkezindeki SunTrust Bankası’nda korunmaktadır. Bu sırrın korunması için şirket, bankaya her yıl 48.3 milyon dolar ödemektedir. 2011’de yapılan bir törenle, gizli formül “Coca-Cola Dünyası” müzesine taşınmıştır.
