Namibya'nın acı dolu geçmişinin izlerini taşıyan Köpekbalığı Adası, yeniden gündemde. Alman güçlerinin 1904-1908 yılları arasında Herero ve Nama halklarına karşı uyguladığı soykırımın merkez üssü olarak bilinen bölgede, liman genişletme çalışmaları tepkilere neden oluyor.
Soykırımın Fiziki Kanıtları ve Gölgede Kalan İnsanlık Dramı
"Forensic Architecture" isimli sivil toplum kuruluşu, Köpekbalığı Adası'ndaki liman genişletme çalışmalarının derhal durdurulması gerektiğini savunuyor. Bu çağrının temelinde yatan en önemli kaygı ise, adanın çevresindeki sularda soykırım sırasında hayatını kaybedenlerin naaşı olabileceği ihtimali.
Araştırmacılar, 1905 ile 1907 yılları arasında Alman İmparatorluğu tarafından toplama ve imha kampı olarak kullanılan bölgede yürütülen herhangi bir inşaat faaliyetinin, potansiyel su altı mezarlarını yok etme riski taşıdığını vurguluyor.
Tarihi kayıtların aktardığı ürpertici bir detay ise, kampta hayatını kaybedenlerin "köpek balıklarına atıldığı" bilgisi. Bu bilgi, bölgede yürütülecek geniş kapsamlı araştırmaların önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
Uzmanlar: Bölgede Moratoryum İlan Edilmeli!
"Forensic Architecture" uzmanları, sadece liman genişletme çalışmalarıyla sınırlı kalmayan, tüm kalkınma projeleri için Köpekbalığı Adası'nda bir moratoryum, yani bir erteleme dönemi ilan edilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Bu sayede, adanın geçmişine dair kanıtlara zarar vermeden, bölgede kapsamlı araştırmalar yürütülmesi ve potansiyel su altı mezarlarının tespiti mümkün hale gelecek.
Adli mimarlık alanında çalışan araştırmacı Nguyen Chuong, konuyla ilgili olarak şu ifadeleri kullanıyor: "Bu alanlar tamamen korunana ve kamptaki kalıntılar üzerinde kapsamlı araştırmalar yapılana kadar, olası her türlü inşaatın durdurulması gerekiyor."
Gerçeklerin Açığa Çıkması ve Gelecek Nesillere Aktarma: Bir Borç mu?
Nama Geleneksel Liderler Derneği'nden (NTLA) Sima Luipert, liman genişletme çalışmalarına karşı çıkan bir diğer isim. Luipert, yıllar içerisinde manzaranın değişmesinin, adada yaşanan vahşetin izlerini silmeye başladığına dikkat çekiyor.
"Namibya hükümeti, soykırımın ciddiyetini ve kalıcı etkilerini küçümsüyor, biz de bunu önlemek istiyoruz" diyen Luipert, bu tür projelerin ertelenmesiyle adanın geçmişine dair kanıtların korunabileceğini ve gelecek nesillere aktarabilecekleri bir hafıza alanı yaratılabileceğini savunuyor.
Almanya'nın Tazminat Ödememe Kararı ve Süren Tartışmalar
2021 yılında, yaşananları "soykırım" olarak kabul eden Almanya, tazminat ödemeyi reddetmesiyle tartışmaları yeniden alevlendirmişti. Bu durum, Namibya'da soykırımın yarattığı acının ve kayıpların hâlâ tazelenmekte olduğunu gösteriyor.
Köpekbalığı Adası'ndaki liman genişletme çalışmaları da, bu acı dolu geçmişle hesaplaşma sürecine dair yeni bir soru işareti olarak karşımıza çıkıyor.
