Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde deniz hayvanları yemeklerde kullanılıyor. Balık, kalamar, midye gibi birçok deniz hayvanı sevilerek tüketiliyor. Son zamanlarda midye yemenin haram olup olmadığı sık sık merak ediliyor. Bu nedenle sosyal medyada midye haram mı sorusuna yanıt aranıyor.
Bu sorunun cevabını ve daha fazlasını sizler için araştırdık.
Diyanet'e Göre Midye Haram Mı? Günah Mı? Caiz Mi?
Ülkemiz deniz hayvanları bakımından dünyanın en zengin ülkeleri arasında yer alıyor. Denizlerimizde birçok balık türü, kalamar ve midye gibi deniz hayvanı bulunuyor.
Midye ise bu deniz hayvanları arasında en kolay ulaşılan ve en çok tüketilen yemekler arasında yer alıyor. Özellikle denize kıyısı olan şehirlerde yol kenarlarında sık sık midye satıcıları bulunuyor.
Boyları 60 cm uzunluğuna kadar ulaşabilen midyeler 10 yıldan uzun bir süre yaşayabiliyor. Binlerce türü olan midyeler genellikle denizin kirli noktalarında beslenir ve bu sebeple bünyelerinde ağır metaller bulunur. Bu gibi özellikleri nedeniyle diğer deniz canlılarından ayrılıyor ve birçok kişi severek tüketmesine rağmen midye haram mı diye merak ediyor.
İslam’da midyenin haram mı yoksa helal mi olduğuna yönelik bir fikir birliği yoktur. Bu konu mezheplere göre farklılık gösteriyor.
Kuran’ı Kerim’de midye hakkında belirli bir ifade geçmese de genel olarak deniz canlılarının yenmesi konusunda aşağıdaki ayetler yer alıyor:
- “Sizin için de yolcular için de bir geçimlik olmak üzere deniz avı yapmak ve deniz ürünlerini yemek sizlere helâl kılındı. Kara avı ise ihramlı olduğunuz sürece size haram kılındı. Huzurunda toplanacağınız Allah’a karşı gelmekten sakının.” (Maide, 5/96, Diyanet İşleri Meali)
- “İki deniz aynı olmaz. Şu tatlıdır, susuzluğu giderir, içimi kolaydır. Şu ise tuzludur, acıdır. Bununla beraber her birinden taze et yersiniz ve takınacağınız süs eşyası çıkarırsınız. Allah’ın lütfundan istemeniz ve şükretmeniz için gemilerin orada suyu yara yara gittiğini görürsün.” (Fatır, 35/12, Diyanet İşleri Meali)
- “O, taze et yemeniz ve takınacağınız süs eşyası çıkarmanız için denizi sizin hizmetinize verendir. Gemilerin orada suyu yara yara gittiğini görürsün. (Bütün bunlar) O’nun lütfundan nasip aramanız ve şükretmeniz içindir.” (Nahl, 14/16)
Hanbeli, Maliki ve Şafii mezhepleri yukarıdaki ayetleri göz önünde bulundurarak denizden çıkan her hayvanın yenebileceğini kabul eder. Hayvanın ölü veya diri olması ya da cinsi önemli değildir. Bu nedenle bu mezheplerde midye yemek helaldir. Hatta “Denizden babam çıksa yerim.” sözü İmam Şafii’ye atfedilir.
Ancak Şafii mezhebinde hem karada hem de denizde yaşayabilen timsah ve kurbağa gibi hayvanların yenmesi haram olarak nitelendirilir. Hanefi mezhebinde ise her balığın eti yenebilir ancak balık dışındaki diğer deniz hayvanlarının yenmesi haramdır. Diğer bir deyişle midye yemek caiz değil, günahtır.
Midye Neden Haramdır?
Midye haram mı sorusunun cevabını öğrenenler Hanefi mezhebinde neden haram olduğunu da merak ediyor. Hanefi mezhebinde balık dışındaki deniz hayvanlarının yenmesi haramdır.
Bunun nedeni balık dışındaki diğer deniz hayvanlarının pis kabul edilmesidir. Kuran’ı Kerim’de pis hayvanların yenmesi yasaklanmıştır.
Konuyla ilgili ayetler şu şekildedir:
- “Ey peygamberler! Temiz şeylerden yiyiniz ve iyi ameller işleyiniz. Doğrusu ben, sizin yaptığınız şeyleri tamamen bilirim.” (Müminun, 23/51, Diyanet İşleri Meali)
- “Onlar, yanlarındaki Tevrat’ta ve İncil’de yazılı buldukları Resele, o ümmi peygambere uyan kimselerdir. O, onlara iyiliği emreder, onları kötülükten alıkoyar. Onlara iyi ve temiz şeyleri helâl, kötü ve pis şeyleri haram kılar. Üzerlerindeki ağır yükleri ve zincirleri kaldırır. Ona iman edenler, ona saygı gösterenler, ona yardım edenler ve ona indirilen nura (Kur’an’a) uyanlar var ya, işte onlar kurtuluşa erenlerdir.” (A'râf, 7/157, Diyanet İşleri Meali)
Sıkça Sorulan Sorular
Midye haram mı ile ilgili diğer merak edilenler de aşağıdaki gibidir:
Karides Haram Mı?
Midye haram mı sorusunun yanıtını öğrenenler diğer deniz hayvanlarının da haram olup olmadığını merak ediyor.
Karides bu merak edilen deniz canlıları arasında yer alıyor ve Hanbeli, Maliki ve Şafii mezheplerinde caizdir. Hanefi mezhebinde ise karides bir balık türü olmadığı için haramdır.
Ahtapot Haram Mı?
Aynı şekilde Hanbeli, Maliki ve Şafii mezheplerinde ahtapot yemenin herhangi bir sakıncası yoktur. Hanefi mezhebinde ise ahtapot bir balık türü olmadığı için haramdır.
Kalamar Haram Mı?
Hanbeli, Maliki ve Şafii mezheplerinde denizden çıkan her hayvan yenilebilir. Bu nedenle kalamar yenmesinde bir sakınca yoktur. Ancak Hanefi mezhebinde balık dışındaki diğer deniz hayvanlarının yenmesi haramdır.
Diyanet'e göre midye haram mı, günah mı, caiz mi ve midye neden haramdır sorularını sizler için cevapladık.
