Niğde ili iç Anadolu bölgesinde bulunan ve ülkemizin güzide şehirlerinden birisi olarak dikkat çekiyor. Niğde ili Patates üretimi ile dikkat çekmekte. Vatandaşlar Niğde ve Patates hakkında çok fazla soru soruyorlar. İşte o sorulardan olan Niğde ilinde en güzel Patates hangi ilçede yetişir? Gibi soruların cevaplarına haberimiz içerisinde ulaşabilirsiniz.
Niğde ilinde en güzel Patates hangi ilçede yetişir?
Niğde, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan ve 1.299 m yükseklikteki kent merkezi ile merkez ilçesi olan bir ildir. Niğde merkez ilçesinin nüfusu 2020 yılında 230.776 kişi olarak belirlenmiştir. Niğde’nin Grekçe adı Νίγδη Nigdi, Hititçe eski adı ise Nahita veya Naxita şeklindedir. Niğde’nin en eski adının Nahita ya da Nakita olduğu düşünülmektedir. Bu isim İbn Bibi’nin yazdığı bir metinde geçmektedir.
Niğde’nin ilk adı Anahita imiş. Bu, ayın ve bolluğun tanrıçası olan bir ilahenin adıymış. [Dr. Avram Galanti], eski CHP Niğde Milletvekili ve Niğde kitabının yazarı, bunu söylüyor. Nakida ismi bazen Nekide olarak da anılırmış. 14. yüzyılda bu isim Arapça harflerle Nîkde diye yazılırmış. Cumhuriyet döneminde ise bu isim Niğde olarak değiştirilmiş.
Niğde, Kapadokya Bölgesi’nde bulunan ve tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehirdir. Burası, doğal güzellikleri, ulaşım kolaylığı ve kültürel zenginliği ile dikkat çekmektedir. Şehirde, farklı dönemlere ait eserler ve tarihi miraslar bulunmaktadır.
Niğde, yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanan zengin bir tarihe sahiptir. Bu tarihi arkeolojik kazılarla ortaya çıkarılmıştır ve Paleolitik Çağ’dan itibaren insan izleri taşımaktadır. Niğde, yazılı kaynaklarda Asur Ticaret Kolonileri, Hititler, Tabal Geç Hitit Devleti, Frigyalılar, Persler, Makedonya Krallığı, Kapadokya Krallığı, Romalılar,
Bizans İmparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti, Eretna Beyliği, Karamanoğulları Beyliği ve Osmanlı Devleti gibi pek çok medeniyetin egemenliği altında kalmıştır. Niğde, 1470 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır. 2012 yılında ise Fertek beldesi ile Kumluca ve Hamamlı köyleri Niğde’nin merkez ilçesinin mahalleleri haline gelmiştir.
Orta Anadolu’nun kara ikliminin özelliklerini taşıyan Niğde’de yazlar kurak ve sıcak, kışlar ise soğuk ve karlı geçer. Kışın yağışlar kar şeklinde, ilkbaharda ise yağmur şeklinde görülür. Yılın en sıcak ayı temmuz, en soğuk ayı ocak ayıdır. Mevsimler arasında ve gece ile gündüz arasında sıcaklık farkı çok fazladır.
Niğde’de sıcaklık ortalaması temmuz ayında 37,7 dereceye, şubat ayında ise (-)21 dereceye kadar düşer. Nisan, Mayıs ve Haziran aylarının başlarında sağanak yağışlar, bazen de sürekli yağışlar olur.
Şehrin yağış ortalaması 0,9 mm’dir. Nisan ayı 78,5 mm ile en çok yağış alan ay, temmuz ayı ise 0,2 mm ile en az yağış alan aydır. Niğde’de nispi nem ortalaması %56’dır. Şubat ayı %80 ile en nemli ay, ağustos ayı ise %30 ile en kurak aydır.
Niğde ilinin ekonomik faaliyetleri arasında tarım önemli bir yer tutar. Tarım ürünleri arasında patates, lahana, elma ve şeker pancarı öne çıkar. Ayrıca ilde halı, şeker, meyve suyu, un, çimento ve kimya gibi sanayi kolları da gelişmiştir.
Niğde, 10 bin yıllık bir tarihe sahip olan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bir şehirdir. Niğde’nin doğası, kültürü ve termali turistler için çekici özelliklerdir. Niğde’de Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalan pek çok değerli eser bulunmaktadır.
Roma dönemine ait Roma havuzu ve su kemerleri, Bizans dönemine ait Gümüşler Manastırı, Selçuklu dönemine ait Alâeddin Camii, Sungurbey Camii, Ak Medrese ve Hüdavent Hatun türbesi, Osmanlı dönemine ait Ulukışla Öküz Mehmet Paşa kervansarayı bunlardan bazılarıdır. Bu eserler Niğde’nin zengin tarihini ve kültürünü yansıtmaktadır.
Patates
Patates (Solanum tuberosum), patlıcangiller (Solanaceae) familyasına ait, yer altında gelişen yumruları yenen bir bitki türüdür. Patates sözcüğü Amerika kıtasının yerli dillerinden Avrupa dillerine İspanyolca aracılığıyla geçmiş, Türkçeye ise İtalyanca ve Yunancadan gelmiştir. Türkçede patatesin başka bir adı da çisil’dir. Kıbrıs’ta ise patatese badadez denir.
Patates bitkisi 70–80 cm boyunda, beyaz ya da pembe renkli çiçekler açan, yumruları dışında zehirli olan bir bitkidir. Patatesin diğer sebzelerden farkı tohumla değil, yumrularla üremesidir. Yani patatesin bir parçasını toprağa diktiğinizde, bu parça önce patates bitkisine dönüşür, sonra yeni patates yumruları oluşturur.
Patates, toprak altında büyüyen yumrularıyla tanınan bir bitkidir. Bu yumrular, nişasta açısından zengin oldukları için besleyici bir gıda kaynağıdır. Patateste ayrıca protein de vardır; nişasta oranı %20, protein oranı %2 civarındadır. Kalori değeri 90’dır. Bitkinin toprak üstündeki kısımları zehirli maddeler içerirken, yumruları zehirsizdir.
Patatesin kökeni Güney Amerika’dır. Bu bitki And dağları’nda doğal olarak yetişmiş ve daha sonra Kolombiya, Venezuela, Şili ve kuzey Arjantin’e yayılmıştır. Peru’da patatesin ilk ekildiği yer olduğu düşünülmektedir. Bu konuda elimizdeki en eski kanıt Peru’da yaklaşık 7.000 - 10.000 yıl önce patates ekiminin yapıldığına dair izlerdir. Patatesi Avrupa’ya getiren kişi Pedro Cieza de León adında bir İspanyol fatihtir.
Patatesin adı Quechua dilinden gelmektedir. İspanya’da patates ekimi aynı dönemde başlamıştır. Fransa’da ise patates ekimi 1540’larda yaygınlaşmıştır. Patatesi botanik literatürüne ilk tanıtan kişi ise 1590 yılında İsviçreli botanist Gaspard Bauhin olmuştur.
Fakat patatesler çimlenince zehirli maddeler oluşur ve insanlarda zehirlenmeye neden olur. Patates yumrularındaki nişasta taneleri yumurta ya da armut şeklindedir ve 70-100 mikron büyüklüğündedir. Patatesler kabuk rengine göre sarı veya kırmızı, iç rengine göre beyaz veya sarı olarak sınıflandırılır. Patates tohumlarına milva adı verilir. Milva yetiştiriciliği özellikle Nevşehir ve Niğde illerinde yapılır.
Türkiye'de ve Niğde'de Patates
Patates ekimi ve üretimi; Türkiye’de 2020 yılında patates ekimi ve üretimi alanlarında artış yaşanmıştır. Patates ekimi için uygun şartlara sahip olan Türkiye, 1,4 milyon dekarlık bir alanda patates yetiştirmiştir. Bu alanda bir önceki yıla göre %5 oranında bir büyüme görülmüştür.
Patates ekimi yapılan iller arasında en fazla paya sahip olan il, %12,4 ile 182 bin dekarlık alana sahip olan Niğde’dir. Niğde’yi %10,4 ile 153 bin dekarlık alana sahip olan Afyonkarahisar, %10,3 ile 151 bin dekarlık alana sahip olan Konya takip etmektedir. Diğer önemli patates ekim merkezleri ise İzmir, Kayseri ve Nevşehir’dir. Patates üretimi konusunda da Türkiye, 2020 yılında 5,2 milyon tonluk bir rekolte elde etmiştir.
Bu rakam bir önceki yıla göre %4,4’lük bir artış anlamına gelmektedir. Patates üretiminde lider il yine Niğde olup, 689 bin tonluk (%13,3) bir üretim hacmine ulaşmıştır. Niğde’yi 638 bin tonluk (%12,3) bir üretimle Konya, 531 bin tonluk (%10,6) bir üretimle Afyonkarahisar izlemiştir. Kayseri ve İzmir de diğer önemli patates üreticileri arasındadır.
Niğde İlinde Patates ekim alanları
- Niğde Merkez 202.830 Dekar
- Altunhisar 8.250 Dekar
- Bor 7500 Dekar
- Çamardı 2580 Dekar
- Çiftlik 37500 Dekar
- Ulukışla 790 Dekar
Niğde patates üretimi açısından en ön plana çıkan ilimiz olarak dikkat çekmekte. Niğde patatesi hakkında vatandaşlar pek çok soru soruyorlar. Bu sorulardan olan Niğde ilinde en güzel patates hangi ilçede yetişir? Sorusunun cevabı olarak ekim alanlarıda dikkate alındığında Niğde Merkez İlçesi karşımıza çıkıyor.
