Türk ve Osmanlı mutfağının en önde gelen ürünlerinden olan kuru üzümde Türkiye dünyanın lider ülkelerinden birisi. Türkiye Sultani kuru üzümde hem üretim hem de ihracatta dünya lideri konumunda.
2023-24 sezonunda bir önceki yıla göre kuru üzüm ihracatı %3'lük düşüş göstermişti. Önceki yıl 157 bin ton olan ihracat bu sezon 152.5 bin tona düştü. Fakat bu düşüş ülkeye giriş yapan döviz miktarını olumsuz yönde etkilemedi. Bir önceki sene 265 milyon dolar olan ihracat geliri, bu yıl %25 artarak 333 milyon dolara yükseldi.
Türkiye 2022-2023 sezonu toplamında 251 bin ton çekirdeksiz kuru üzüm ihraç ederek 426 milyon dolar döviz geliri elde etmeyi başarmıştı.
Bu yıl kuru üzümde ihracatın daha az olmasına rağmen daha çok döviz kazanılmasının asıl sebebi kesinlikle rekoltenin düşük olması dolayısıyla fiyatın yükselmesi.
2022/23 sezonunda 110 ülkeye ortalama 1689 dolardan kuru üzüm satışı yapılmıştı. Bu sezon ise kuru üzümün ortalama ihracat fiyatı 2183 dolara yükselmiş durumda.
Kuru üzüm ihracatında hedef 500 milyon dolar
Türkiye’nin çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesinin 2023/24 sezonunda yüzde 22’lik düşüşle 246 bin tona düştüğü bilgisini veren EİB Organik Ürünler ve Sürdürülebilirlik Koordinatörü Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesindeki yüzde 22’liki düşüşe karşın, ortalama ihraç fiyatını yüzde 29 artırdıklarını bu sayede 2023/24 sezonu sonunda çekirdeksiz kuru üzüm ihracatında 200 bin tonu, döviz getirisinde de 500 milyon doları aşmayı hedeflediklerini kaydetti.
Türkiye’nin son 30 yılda bağcılığa büyük yatırım yaptığını anlatan Işık, “Türkiye’deki bağ alanları 1 milyon 150 bin dönüme ulaştı. Çekirdeksiz kuru üzüm rekoltemiz 100 bin ton seviyelerinden 300 bin tona ulaştı.
Bu başarıyı Tarım ve Orman Bakanlığımız, ihracatçılarımız, üreticilerimiz, üniversitelerimiz, araştırma enstitülerimiz ortak hareket ederek yakaladık. Dünya Gıda Örgütü’nün sağlıklı gıdalar arasında yer verdiği çekirdeksiz kuru üzümde iklim değişikliğini de dikkate alarak modern üretim tekniklerini uygulayarak liderliğimizi sürdürecek güçteyiz. Ortalama ihraç fiyatımızdaki seviyeyi koruyarak, orta vadede kuru üzüm ihracatımızda 750 milyon dolara ulaşabiliriz” şeklinde konuştu.
İngilizler 5 çayında Kuru Üzümlü Kek tercih ediyor
Ülkemiz 1 Eylül 2023'ten 7 Nisan 2024'e kadar olan sürede en fazla kuru üzümü İngiltere'ye sattı. Bu dönemde kuru üzüm ihracatından 76 milyon dolarlık bir gelir elde edildi.
Bu da İngiltere'ye olan ihracatta %22'lik bir artış demek. İngilizlerin 5 çayı ritüelinde çay yanında tercih ettikleri aparatif ise kuru üzümlü kekler olarak gösteriliyor.
Kuru üzüm ihracatında başı çeken diğer ülkeler ise şu şekilde sıralanıyor:
- Hollanda 2023'te 33.6 milyon dolardan, 2024'e 44 milyon dolara yükseldi.
- Almanya 34.7 milyon dolar.
- İtalya 26.7 milyon dolar.
- Diğer AB ülkeleri ise toplam 174 milyon dolarlık kuru üzüm ihracatı gerçekleştirdi.
Avustralya, Japonya ve Kanada’da ihracatta rekor artış
Türkiye’den Avustralya’ya yapılan kuru üzüm ihracatı yüzde 99’luk artışla 9,4 milyon dolardan 18,8 milyon dolara çıkarken, Japonya’ya yapılan kuru üzüm ihracatı yüzde 72’lik artışla 9,7 milyon dolardan 17,2 milyon dolara yükseldi.
Kanada’ya 1 Eylül 2022-7 Nisan 2023 tarihleri arasında 9 milyon dolarlık çekirdeksiz kuru üzüm ihraç eden Türkiye, 2023/24 sezonunun aynı döneminde yüzde 49’luk artışla Kanada’ya olan kuru üzüm ihracatını 13,4 milyon dolara yükseltti.
Son yıllarda Türk kuru meyve sektörünün önemli tanıtım faaliyetleri yaptığı Çin’e yaptığı ihracat ise; yüzde 52’lik kan kaybıyla 2,8 milyon dolardan 1,3 milyon dolara geriledi.
